Choroba Świętego Mikołaja

Portrety osób z zaskórnikami i czerwonymi nosami pojawiają się na siedemnastowiecznych obrazach. Artyści przeszłości uwiecznili dla potomnych cierpiących w ostatnich stadiach trądziku różowatego, rhinophyma, powszechnej choroby, która dotyka skórę twarzy. Od tego czasu medycyna zmieniła się diametralnie. Pacjentom ze stanami zapalnymi skóry nie przepisuje się już upustów krwi czy pijawek. Dzisiejsi specjaliści oferują swoim pacjentom znacznie szerszy zakres opcji i zabiegów zwalczających to schorzenie.

Cuperose lub trądzik różowaty?

Specjaliści z branży kosmetycznej są czasem zdezorientowani w kwestii terminów „couperose” i „rosacea”. Podczas gdy niektórzy uważają couperose za chorobę samą w sobie, inni sądzą, że oba terminy odnoszą się do tego samego stanu w różnych stadiach rozwoju. Sprawdźmy, kto ma rację.

W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób nie ma rozpoznania couperose. Termin w kręgach medycznych odnosi się do stanu, w którym zdrowa kapilara rozszerza się i staje się widoczna gołym okiem. Słowo „couperose” zostało po raz pierwszy ukute przez francuskiego lekarza Guy de Chaliac w XIV wieku. Dermatolog Thomas Bateman w 1812 roku nadał tym patologicznie rozszerzonym naczyniom inną nazwę – „rosacea”. Od tego czasu terminy „couperose” i „telangiectasia” są używane synonimicznie z „rozszerzonymi naczynkami”, a „rosacea” to diagnoza przewlekłej choroby skóry, której pierwsze stadium charakteryzuje się couperose.

Wizytówka trądziku różowatego

Trądzik różowaty i pajączki występują wyłącznie na twarzy. Może mieć charakter miejscowy, dotykając tylko nosa, policzków lub brody, albo dotyczyć kilku miejsc jednocześnie: brody i policzków, nosa i policzków. Trądzik różowaty zaczyna się od przekrwienia naczyń włosowatych górnych warstw skóry. Ponieważ krążenie krwi zwalnia, zwiększa się obciążenie ścian naczyń krwionośnych, tracą elastyczność, stają się kruche.

Wizualnie na pierwszym etapie choroba objawia się dość skromnie: tylko zaczerwienienie skóry, która staje się zbyt wrażliwa, zaczyna swędzieć i palić. Z czasem nieodłącznym towarzyszem pacjenta z trądzikiem różowatym staje się podrażnienie i obrzęk. Następnie pojawiają się pojedyncze naczynia włosowate w postaci gwiazd lub siatek (teleangiektazja). W drugim etapie skóra w miejscach zaczerwienienia jest zagęszczona, tworzą się na niej grudki i krosty z saprofityczną lub warunkowo patogenną mikroflorą, co pokazuje posiew bakteriologiczny. Zwiększa się liczba rozszerzonych naczyń włosowatych. Jeśli nie podejmiesz leczenia w tym momencie, w przyszłości możesz spodziewać się poważniejszych problemów z trądzikiem różowatym: w ostatnim stadium choroby, rhinophyme, powstają węzły i przerost gruczołów łojowych, co prowadzi do wzrostu i deformacji dotkniętych obszarów skóry z powodu ciągłego obrzęku i procesu zapalnego.

Innym nieodłącznym atrybutem trądziku różowatego jest wilgotna twarz. Faktem jest, że pod wpływem wysokiego ciśnienia część płynu z limfy i naczyń jest uwalniana do otaczających tkanek. Pewna ilość wilgoci uwolnionej z naczyń pozostaje w skórze, powodując obrzęk i przekrwienie, a część przenika przez naskórek i objawia się na powierzchni skóry. W rezultacie wydaje się, że osoba ma stale spoconą twarz. Chociaż gruczoły potowe nie mają z tym nic wspólnego.

Czyja to wina?

Przyczyny couperose i trądziku różowatego są wciąż niejasne. Niewątpliwie istnieje związek między problemami skórnymi a chorobami układu pokarmowego. Drugi niezaprzeczalny fakt: trądzik różowaty rozwija się częściej u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym: pod wpływem wysokiego ciśnienia naczynia rozszerzają się, objawiając się na powierzchni pojedynczymi rozszerzonymi naczyniami włosowatymi lub siatką naczyniową. Najnowsze wyniki badań sugerują, że podskórny roztocz Demodex może nie być przyczyną choroby, jak wcześniej sądzono, ale równie dobrze może przyspieszać jej postęp. U 90% pacjentów z trądzikiem różowatym stwierdza się podskórnego mieszkańca. Nasilenie choroby podwaja się, jeśli roztocze jest obecne. Powody, dla których Demodex osiada na dotkniętej skórze, są proste: pasożyty są przyciągane przez wilgoć odparowującą z chorych naczyń i związany z tym proces obrzęku. Dziedziczność odgrywa ważną rolę w rozwoju choroby: jeśli oboje rodzice cierpią na trądzik różowaty, ryzyko choroby u dziecka wynosi 60%.

Czynniki prowokujące

Trądzik różowaty może być zaostrzony przez każde działanie, które powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i prowadzi do zastoju w sieci kapilarnej skóry.

Nagłe zmiany temperatury. Trądzik różowaty nazywany jest chorobą kucharzy, którzy większość czasu spędzają przy kuchence. Choroba rozwija się pod wpływem wahań temperatury, powodując trwałe rozszerzenie naczyń krwionośnych. Ten sam efekt obserwuje się u pacjentów, którzy nie są obojętni na sauny i Łaźnie.

Gorące jedzenie i napoje. Gdy do układu pokarmowego trafia gorący pokarm, gorące stają się nie tylko narządy przewodu pokarmowego, ale także twarz. Gorąca herbata lub zupa powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Napoje alkoholowe. Alkohol rozszerza naczynia krwionośne. Dotyczy to nie tylko koniaku, ale także wina, zwłaszcza czerwonego. Choć mechanizm działania tego trunku na trądzik różowaty nie jest do końca poznany, to z całą pewnością można stwierdzić, że choroba jest bardziej nasilona u osób pijących czerwone wino.

Stres. W przypadku przeciążenia nerwowego duże naczynia główne zwężają się i wzrasta ciśnienie krwi, natomiast naczynia obwodowe w sieci kapilarnej, przeciwnie, rozszerzają się.

Światło ultrafioletowe. Słońce jest poważnym czynnikiem wyzwalającym trądzik różowaty. Wywołuje ono efekt termiczny i jednocześnie oddziałuje na skórę światłem ultrafioletowym. Intensywne nasłonecznienie w okresie ostrej flary może spowodować zaostrzenie niemal wszystkich objawów. Dopiero po kursie leczenia słońce staje się bezpieczne, a opalenizna zamaskuje wykwity skórne.

Rosacea a wiek

To fakt, że większość pacjentów z trądzikiem różowatym jest w trzeciej dekadzie życia. Młodszy organizm łatwiej radzi sobie z czynnikami wywołującymi. Nie należy jednak myśleć o rozszerzonych naczynkach jako o prerogatywie wyłącznie osób starszych. Nierzadko zdarza się, że choroba atakuje już 16-latków. Można zauważyć ciekawą korelację: jeśli dana osoba przeżywa swój pierwszy kryzys nadciśnieniowy w okresie dojrzewania, trądzik różowaty jest bardziej skłonny do wybuchu w wieku 40 lat.

5 kroków w leczeniu trądziku różowatego

W przypadku każdej postaci trądziku różowatego, czy to trądziku różowatego, czy rhinophyma, pacjentowi przepisuje się standardowy schemat leczenia: w pierwszej kolejności należy wyeliminować czynnik wywołujący, następnie usunąć rozszerzone naczynka, przepisać leczenie wewnętrzne i zewnętrzne oraz zapewnić właściwą pielęgnację domową. Rozważ każdy etap leczenia.

Nr 1: eliminacja czynników ryzyka

Jeśli pacjent ma nadciśnienie, należy ustabilizować ciśnienie. Oczywiście nie można wyleczyć nadciśnienia, ale istnieje wiele sposobów na utrzymanie go pod kontrolą. Jeśli zostanie wykryty kleszcz podskórny, będziesz musiał z nim walczyć. Ponieważ gorące potrawy i napoje oraz pikantne potrawy przyczyniają się do przypływu krwi do twarzy, poinformuj pacjenta, aby wyeliminował lub zminimalizował ich spożycie. Jaskrawo zabarwione produkty są również niepożądane u pacjentów z trądzikiem różowatym. Nie nadużywaj napojów alkoholowych. Będziesz musiał odmówić wizyty w saunie, a nawet zmienić pracę, jeśli jest to związane ze zmianami temperatury. W przypadku trądziku różowatego nie należy narażać organizmu na ostry wysiłek fizyczny. Na przykład ćwiczenia na siłowni powodują przypływ krwi do głowy, co jest niebezpieczne dla naczyń krwionośnych.

Nr 2: usuwanie kapilarne

Jeśli na twarzy pojawi się pojedyncze rozszerzone naczynko, nie ma możliwości obkurczenia go z powrotem do normy. Jedynym sposobem na pozbycie się defektu kosmetycznego jest jego usunięcie.

Jak usunąć powiększone naczynia włosowate?

Obecnie najpopularniejsze metody usuwania to elektrokoagulacja i laser.

Pierwsza metoda uważana jest w klinikach medycyny estetycznej za nieco przestarzałą, ale ma na swoją obronę mocną listę argumentów. Po pierwsze, ostrza koagulatora są dość drobne, co oznacza, że można nimi usunąć najmniejsze naczynka. Po drugie, elektrokoagulator działa punkt po punkcie, nie angażując sąsiednich obszarów skóry. Niewątpliwą zaletą pracy z urządzeniem elektrycznym jest to, że specjalista ręcznie kontroluje nóż, co nie ma miejsca w przypadku wiązki laserowej. Jednak zabieg trwa kilka godzin na jednego pacjenta.

Laser jest znacznie szybszy od koagulatora pod względem szybkości działania, ale jest bardziej traumatyczny, ponieważ podczas zabiegu naruszane są duże obszary skóry. Najmniejsza dysza na urządzeniu laserowym ma powierzchnię 4 cm².

Mechanizm działania koagulatora jest dość prymitywny: do rozszerzonej kapilary wprowadza się cienką igłę (nóż elektryczny) i przepuszcza przez nią prąd. Wyładowanie podgrzewa kapilarę do 100 stopni, białko składa się i w jego miejscu pojawia się skrzep, blokując przepływ krwi. Efekt jest widoczny gołym okiem natychmiast – na skórze pojawia się biała plama. Za pomocą koagulatora tworzy się kilka miniaturowych skrzepów w naczyniu krwionośnym, które w ciągu dwóch tygodni całkowicie zanikną.

Laser działa podobnie do koagulatora, tylko zamiast małych skrzepów powstaje jeden masywny.

Nr 3: wzmocnienie naczyń krwionośnych

Po usunięciu naczyń włosowatych konieczna jest terapia zapobiegawcza. Aby zapobiec rozszerzaniu się nowych naczyń włosowatych, będziesz potrzebować leków w postaci tabletek, kropli, zastrzyków, wzmacniających ściany naczyń krwionośnych. Najczęściej stosuje się środki na bazie kwasu askorbinowego, łączące kwas askorbinowy i rutynę (witaminę PP), miłorząb japoński. W zależności od ciężkości choroby przebieg leczenia trwa od 1 do 3 miesięcy. Wskazane jest powtarzanie terapii kompensacyjnej co najmniej raz w roku.

Nr 4: środki zewnętrzne i zabiegi salonowe

Kremy, maski, toniki, żele do mycia twarzy powinny być dostosowane do cech skóry pacjenta z trądzikiem różowatym. Skóra przy problemach z naczyniami włosowatymi jest szczególnie wrażliwa, podatna na podrażnienia, obrzęki i stany zapalne. Dlatego w żadnym wypadku nie należy używać kosmetyków, które mają w swoim składzie niektóre składniki drażniące skórę: alkohol, kwasy i inne. Planując kliniczne leczenie trądziku różowatego, konieczne jest dobranie procedur, aby wpływać na każdy objaw choroby osobno. Na przykład terapia mikroprądowa, krioprocedury, ręczne masaże drenażowe pomogą złagodzić stany zapalne i obrzęki.

Terapia mikroprądowa, oprócz efektu drenażu, stymuluje rozwój nowych komórek w ścianie naczyniowej, co oznacza, że dodatkowo wzmacnia naczynia włosowate.

Podczas krioprocedury stosuje się urządzenia z dyszami w postaci żelazek, które pomagają schłodzić powierzchnię skóry: zimno zwęża naczynia włosowate, łagodząc stany zapalne i obrzęki.

Peelingi chemiczne na trądzik różowaty

Peeling podczas zaostrzenia choroby może zarówno poprawić, jak i radykalnie pogorszyć sytuację. Wszystko zależy od umiejętności podejścia do procedury. Po pierwsze, peeling to usunięcie zrogowaciałej warstwy naskórka, a po drugie stymulacja podziału nowych komórek skóry pod wpływem drażniącego działania kwasu.

Nowa warstwa komórek, która pojawia się po peelingu, zamyka chore naczynia włosowate, poprawia wygląd skóry. Ale tylko pod warunkiem, że podczas peelingu nie zostaną uszkodzone stany zapalne i podrażnione obszary skóry. Jeśli kosmetyczka użyje zbyt dużych dawek kwasu lub czas naświetlania będzie nieprawidłowy, pacjent otrzyma poparzenie, i to na już uszkodzonej skórze. Błędy podczas peelingu są obarczone nie tylko pogorszeniem zewnętrznego stanu skóry, ale także uniemożliwią dalsze leczenie. Ze względu na ciągłe uwalnianie płynu z dotkniętych naczyń powierzchnia oparzenia będzie się słabo goić i ropieć. Uniemożliwi to specjaliście działanie na rozszerzone naczynia włosowate za pomocą koagulatora. Wyładowanie prądu przejdzie przez „mokrą” kapilarę, a do oparzenia chemicznego zostanie dodany termiczny. Bezpieczniej jest wykonywać peelingi chemiczne w okresie remisji po zakończeniu intensywnego leczenia. W takim przypadku nowe warstwy komórkowe ukryją ślady usuwania rozszerzonych naczyń włosowatych, złagodzą zaczerwienienie.

Jakie peelingi są odpowiednie dla pacjentów z trądzikiem różowatym?

Podczas zaostrzenia najlepiej stosować powierzchowne peelingi z kwasem glikolowym (oksyoctowym) – substancja ta jest najbardziej przebadana, szczegółowo opisana i przewidywalna ze wszystkich kwasów AHA. Co ciekawe, lekkie peelingi enzymatyczne nie są wskazane w przypadku trądziku różowatego, ponieważ bardziej złuszczają, ale w znacznie mniejszym stopniu stymulują powstawanie nowych komórek skóry. W okresie remisji pacjentowi przepisuje się peelingi medianowe.

Nr 5: pielęgnacja domowa

Właściwa pielęgnacja domowa w przypadku trądziku różowatego jest kluczem do szybkiej regeneracji skóry. Klient będzie potrzebował produktów oczyszczających i tonizujących, kremów na dzień i na noc. Wszystkie produkty powinny być jak najbardziej łagodne i oszczędne: bez alkoholu, z minimalną zawartością olejków. Alkohol podrażnia zapaloną skórę, a oleje tworzą film i podnoszą temperaturę skóry o kilka stopni. Dla skóry z couperose lepiej stosować produkty na bazie wody lub żelu.

W bardzo ciężkim trądziku różowatym (przerostowe obszary skóry, zdeformowany nos lub policzki), trzeba wykonać zabieg chirurgiczny.

^{„Portret starca z wnukiem” autorstwa Domenico Ghirlandaio}

Rosacea to przewlekła dermatoza, której nie da się wyleczyć w sposób ostateczny. Jeśli jednak pacjent stosuje się do wszystkich zaleceń, można mu spokojnie zagwarantować niemal idealnie czystą skórę. W przeciwnym razie prędzej czy później może go spotkać los ludzi przedstawionych na XVII-wiecznych obrazach.

Evgeniy EROSHKIN – MD, PhD, dermatovenerologist (Ukraina)